کلمه پویایی به معنی حرکت تلاش و فعالیت است و در برابر ایستایی و سکون و بی حرکتی قرار دارد. پویایی گروه یک نظریه یا مکتب و یا شیوه به انجام رساندن کارها نیست ، بلکه همان تحرک و تحول و فعل و انفغالات پیچیده ایست که بر اثر کنش های متقابل پیوسته و گسسته افراد در درون گروهها در همه زمان ها و در همه گروه ها وجود دارد .به بیان دیگر پویایی گروه همان عملکرد و کنش و واکنش اعضا در درون گروه است
پویای شناسی گروه ها علمی است که به بررسی مواردی نظیر چگونگی واکنش های متقابل اعضا ، ماهیت تحول گروه ها ، انواع رهبری گروهی ، فشار و نفوذ افراد گروه بر یکدیگر و ... میپردازد.
هدف پویایی شناسی گروه ها آنست که با شناخت ماهیت گروهها ، شیوه های عملکرد موثرتری برای گروه ها معرفی شود تا در نهایت رفتار انسان ها در گروه بهبود یابد.
به نظر لوفت ، پویایی گروه تلاش و تعامل فرد در گروه های کوچک است
پویایی به کلیه فشار ها و نیروهای پیچیده ای اطلاق میشود که موقعیت های متعدد گروهی را موجب می شوند.
پویایی گروه در روانشناسی صنعتی و اجتماعی ،جامعه شناسی روانپزشکی، مددکاری اجتماعی، راهنمایی و مشاوره و روانشناسی بالینی مورد استفاده قرار میگیرد
توصیه و نصیحت صرف برای تغییر رفتار های ناخواسته به تنهایی موثر نیست ، در مقابل آموزش عملی رفتارهای جدید از روش های موثر تغییر رفتار محسوب میشود بنابراین از طریق پویایی گروه نظریه و عمل در هم می آمیزند.
به نظر تلن از طریق پویایی شناسی گروه ، روابط درون گروهی مورد استفاده قرار میگیرد و در نتیجه میتوان ارتباط بین افراد را در زمینه های عملی،گفتاری و فکری بهبود بخشید.
گروه زمانی به وجود می آید
1-هدف مشخصی موجود باشد
2-شرایط ادامه کار برای اعضا فراهم آید
3-رابطه ای صمیمانه بین اعضای گروه برقرار باشد
4-خط مشی مشخصی برای تصمیم گیری در گروه تعین شده باشد.
5-هر عضو گروه در انتخاب راه و روش خود در محدوده مقررات گروهی آزاد باشد.
6-اعضای گروه به اظهار نظر درباره عقاید دیگران بپردازند
در بررسی پویایی گروه 4 مرحله برای کار گروه موجود است که عبارتند از
1- مرحله رقابت
2-مرحله تعارض
3-مرحله هماهنگی
4-مرحله سازندگی
آگاهی فرد از خصوصیات شخصی خود در چگونگی ایجاد روابط گروهی تاثیر به سزایی دارد.
این ویژگی ها را میتوان در چهار ربع یک مربع مورد بررسی قرار داد.
ربع اول یا قسمت آشکار :کلیه رفتارهایی که برای فرد و دیگران شناخته شده است
ربع دوم یا قسمت تاریک:رفتارهایی که دیگران به خوبی از آن آگاهند ولی برای خود فرد شناخته نیست
ربع سوم یا قسمت پوشیده:رفتارهایی که فرد به خوبی از آنها آگاه است ولی برای دیگران بازگو نمیکند
ربع چهارم یا قسمت ناشناخته:رفتارهایی که فرد
و دیکران از آنها آگاه نیستند
در مطالعه پویایی گروهی متوجه میشویم که برخی از اعضا مستقل و عده ای وابسته میباشند.
استقلال عبارت است از اتکای فرد به احساسات و گفتار خودش
وابستگی عبارت است از تکیه فرد بر دیگران
گروه باید دارای نظم و سازمان باشد. وجود محرک و انگیزه،ایفای نقش ،
تداوم ارتباط و رهبری موثر از جمله عواملی هستند که به گروه نظم و سازمان بهتری میبخشند